The Noble Qur'an Encyclopedia

1. Caa-miim (edde faxem Yalli yaaxige).

2. Ama Qhuraanih oobiyyi Yallay maysoleeh, ixxigaleh kabuk yekke.

3. Yalli dambi cabeey, toobat oggoleey, gibdi digaalaliiy, maggo niqmat-li. Qibaadâ cakkisittam matan inki Yallak-sa. Ginók gacsimeyná Kaa fan takke qhiyaamah ayró.

4. Yallih aayoota tangaddem matan koroosite mara akke waytek, toysa nabiyow koo duquuruse waytay usun baaxooxal aban angagoyyi addunyâ guranah.

5. Makki korosuk naharat Nuuc maraa kee tengele buttaatiy ken lakat temeete sinni farmoytit dirabbosseh. Kaadu külli ummatta isi farmoyta qiddaamih niyá haysitteeh, cakki edde bayissuh deedalal kaa giddisse. tohul ken digaallehik Yi- digaalá mannak teneeh?

6. Tonnaah ku-Rabbih qangará nummatteh koroositeh yan maral, diggah usun girâ mara kinnoonumul, dumi ummattay isi farmoytit dirabbossel kah nummatte innah.

7. Qarshi takkuqe malaykaa kee Qarshi deraafel maroh kaat keenik enni ittam sinni Rabbi saytunnoysan Kaa faylisak kaadu Yallal yaamineeniih, nummayse marah Yallal dambi-cabti esseran; ni-Rabbow ummaanim racmat kee ixxigal duddeh, toysa Kol yaduureeh, Ku-gita kattaate marah dambi cabaay, Jaciim deqsitta giráh digaalák ken reebis axcuk.

8. Ni-Rabbow kaadu ken kah xagnisseh tan qadni deqsitta jannoota ken cuius, kaadu ken abbobtiiy ken agabuuy ken xaylok iimaan kee meqe taamáh abtot tcmqcm keenik cuius, diggah ni- Rabbow atu mayso-li, naggaara.

9. Kaadu ken umaaneenah uma galtók ken naggos (dabbal) kaadu woo ayró (qhiyaamah ayró kinnuk) umaancenâ galtók naggosse marii, toysa nummah keenih nacrurteh, woh kaxxa affaf kee kaxxa saami- maqaané kinni.

10. Diggaluk koroositc mari seecimah, Yallih naqbi isin sinni nafsit abtan naqabuk nabuk raaqa girá cuitan waqdi isin addunyal iimaan kee Yallih inkittinaane fanah seecimak sugten waqdi, tokkel cinteeniih elle koroositteenih keenik axcuk.

11. Koros itteh; ni Rabbow namma adda nee qiddeeh namma adda nee tuynuwweeh ninni dambi neelemehik (nekeelehik) tokkel girák elle nawqeeh, addunyâ fan nee elle gacissa giti (gurri) maay yan? Meqe taamá taamitnam keh (aleey mayan).

12. Woo digaalá sin kah geytem a-korosey cagalah Yallih inkittinaanel secsimtan waqdi koroositak sugteeniih, Yallat agleyta heenik woh nummaysak sugteenimih sabbata, tokkel meklá- lem fayya-leeh nabna-le Yalla kinni.

13.Yalla kinni isi astooti sin taybulleeh, qaraanak rizqhi edde yan rob siinih oobissam, kaadu ama astooti kassittam matan Yallak meesitaah, Yalla fan yaduure тага акке waytek meqe taamál.

14. Toysa moominiiney Yalla uqbuda qibaadáa kee dooqá kaah caglisak koros tanqibeway.

15.Yalli fay ya iyyaah, fay ya itta darajoota-le, Usuk kaxxa Qarshi- liiy, isi amrih wacyi oobisa isi naqoosak isih kah faxa maral, Yallih farmoyti naharsi maraa kee ellecabô mari edde yangoorowe ayrók ken meesiisam keh (qhiyaamah ayró kinnuk).

16.Usun (ginó kinnuk) woo ayró (qhiyaamah ayró kinnuk) yambulleenih Yallih foocal, Yallak ken kee ken taamoomiy addunyal abeenik-tu qellitekal.Yalli seecah asaaku reedá miyyi-leeh axcuk?Yalli isi nafsil isih gacisak inki Yallay dirkiseh yani-le axcuk.

17. Asaaku (Qhiyaamah ayró kinnuk) ummaan nafsi addunyal umaanée kee maqaanck abba heemil galtima, asaaku dulmi mayan diggah Yalli cisaabat (fokkooqot) sissikih.

18. Kaadu nabiyow ken meesis qhiyaamah ayróy xayik. Sorkocô baxitte garoyritte taafee waqdi Yallih digaaláh meesih hammii kee rookah miidimak. Daalimiin xayi kataysa maliiy, yab как oggolan cateyna mali Yallih xaqul.

19. Yalli yaaxigeh ganó wagitto abta intiitaa kee alilwa qellissi haytam maqaanée kee umaanék.

20. Kaadu Yalli sinam fan qadlil meklaah, Kaak kalah yaqbudeenim tu-mameklta.diggah Yalli usuk yaabbi, yabali.

21. Hinnak a-koros magexinnaa baaxô bagul yableeni gidah keenik duma suge marih ellccabo mannak tencm? Usun maqar kee baaxô bagul abuurah (raatowwah) keenik gibduk sugeeniih, Yalli ken dambih sabbatah ken finqiseeh, Yallih digaalák ken reebisé luk masuginnon.

22. Too digaalá ken kah geytem diggah ken farmoytit baxxaqqooqil keenih amaatuk sugteeh, usun koroositak sugeenimih sabbata.tokkel Yalli ken finqiseh diggah Usuk xiqtó leeh, gibdi digaalá-le.

23. Yalli nummah xiibitak iyyeh; Nabii Muusa Ni-kaxxa astootii kee baxxaqqa-le sumaaqay usuk farmoyta kinnim yascassel kaa rubne.

24.Firqawnaay, Haamaanaay, Qhaaruunú fanah kaa (Nabii Muusa kinnuk) rubne, tokkel usun kaxxa mariinoh baab abeynaay kaxxa dirab-li kaak iyyen.

25.Nabii Muusa nummah astooti-luk Ni-xaquk keenil yemeete waqdi, kaalluk yeemene marih lab xayló qidaay, sayim keenik nuwwuk caba iyyen, koros uma-malá finqa akke waytek tu-hinna.

26.Kaadu firqawni isi kaxxa marak iyyeh; Muusa qiday yoo ixxicaay yoo cabaay Muusa isi Rabbih seecitay, diggah anu usuk sin diini siinik korsaah hinnay baaxô bagul umaané uguugusaah fixiixisaamak meesita iyye.

27. Kaadu Nabii Muusa firqawnaa kee kay kaxxa marak iyyeh; diggah anu yi-Rabbiiy sin Rabbi maggansite ummaan kaxxa mariinoliy cisab ayró (qhiyaamah ayró kinnuk) nummayse waak.

28.Firqawni buxah marak moomintuh yan numuy isi iimaan qellisa keenik iyyeh; yi-Rabbi Yalla iyya num qiddaanaa nummah sin Rabbih xaquk baxxaqqooqi-le astooti luk siinih amaatuk? Kaadu Nabii Muusa dirab-li yekkek kay diraabih umaané kaal gaceleeh, numma yacee num yekkek usuk sin kah xagnisaamak tuk teyná sin xagele. Diggah Yalli tirri mahaa ummaan caddok taturlih yan numuy, maggo dirablih yani.

29.Yi-maraw asaaku reedá liton baaxô bagul maysó-luk, toysa iyyi nee cate-le Yallih digaalá net temeete tet tekkek keenik iyye woo moominti. Firqawni isi marak iyyeh; sin aybulleem mayyu inni nafsii kee siinih maqaané edde ablem akke waytek, kaadu massa­ le gitak- sah siinih ascassem mayyu.

30.Kaadu yeemene num keenik iyyeh; (Firqawni buxah marih num kinnuk) yi-maraw anu diggah koroositeeh, ambiyâ qadaawatal maagoowc marat digaalá edde tekke ayróh innah tan ayrók siinih meesita Muusa qiddeenik.

31.Nuuc maraay, Qaadaay, Samuuduuy, keenik lakal yemeete maray koroosannuu kee ambiyá dirabboysaanam qaadah luk suget tekke digaaláh inna-le digaalá siinit takkeemik siinih meesita. kaadu Yalli naqoosah duhni mafaxaay, dambi maleh ken ma-digaalá.

32.Kaadu yi-maraw diggah anu seecó edde maggo ayróh digaalák siinih meesita (qhiyaamah ayró kinnuk).

33.Jahannam giráh digaaláh gibdak derre cabak kuddan ayró isin Yallih digaalák sin caté manton kaadu Yalli makkoyse num tirri kaa haytam mali.

34.Kaadu nummah Nabii Yuusuf Muusak naharat baxxaqqooqi- le astooti-luk siinil yemeeteeh, siinih luk yemeeteemit agay- waagittaanamak ma katinniton usuk rabba iyyam fan. too waqdi kay gamadal Yalli farmoyta maruuba itten, tonnaah Yalli makkoysah caddok taturlih yan numuy Yallih inkittinaanee kee kay astootit agay waagalih yani.

35.Yallih aayoota giddiya marii hebeltô sumaaqay keenih yemeete aallekal, Yallih garii kee Yalla nummayse marih garii woo giddih naqbi yenbeh, tonnaah Yalli ummaan kaxxa mariinolih dulymeynih (umaané dirkiséh) lubbi alfah.

36.Kaadu firqawni iyyeh; haamaanow fayya iyya kalqat yoh xis qaran cdde aafee gititte edde maadam keeh,

37.Qaranwâ gititte maadaah, Muusâ Yallat bossu axcê gidah kaadu diggah anu dirabli kaa akkale. Tonnaah firqawnat le-uma taamá bilqisinteeh, tirtô gitak waasimeh kaadu firqawni uma malá kasaaraa kee finqa kaal akke waytek kalah kaah tekkem mali addunyaay akeeral.

38.Kaadu yeemene num iyyeh; (firqawni buxah marih num kinnuk) yi-maraw yoo kataya missa-le gita siinih ascasseeh tirri sin haam keh.

39.Yi-maraw addunyâ manó cagalah dago duyyê (afeynâ) baxay gaba kaltaay, diggaluk akeera is-waar dabqa.

40.Addunyâ manol uma-taamá abe seehadaytii, toysa akeeral ma- galtima tet celta galtó akke waytek kaadu meqe taamá abe seehadayti labboowek hinnay sayyoowek usuk moomintuh anuk, toysa woo mari jannat cula Yalli kay addal cisab maliinoh ken arzaqhuk.

41.Kaadu yi-maraw anu Yallal taamineeniih kay farmoyta Muusal taamineeniih girák naggowtaanamah sin seecak isin girá yoo culussu wayta taamâ fan yoo sectaanaa? Woh mannal takkeeh!

42.Yallal koroositaah ixxiga как aalle waam agleh kaat haamah yoh sectaanaah, anu mayso-leeh dambi cabti-le Yalla fan sin seeca.

43.Nummaak isin cagalah qibaadáh fan yoo как sectaanam qibaadâ seecó cakkisittam hinna addunyaay akeeral. kaadu diggah nek gacsimeyná Yalla fan takkeeh, diggah koroosannuu kee uma- taamát caddok tatura mari usun girâ mara.

44.Toysa anu siinik ахсет sarrah kassitettoonuuh edde nadaamitetton digaalâ intih tablen waqdi, anu inni caagid Yallal kelsa, diggaluk Yalli isi naqoosah caalat yabali keenik iyye woo moominti.

45.Tokkel Yalli uma-malay kaah malseenih digaalák (qidim kinnuk) kaa naggoyseeh, firqawnaa kee firqawni maral uma-digaalá obte badat ken xuumuse waqdi.

46.Saakuuy carra digaaláh girál xayyowsimaanaah, firqawnaa kee firqawni mara digaalák gibdi digaalát culusa iyya Yalli malaykak.

47.Girâ mari giráh addal keemaarita waqdi keenih cusey nabiyow, boola-le mari kaxxa mariinite marak diggah nanu sin kataata marah sugnek tohul isin girâ digaalák-tu nek maay kaltaanaah keenik iyyan.

48.Kaxxa mariinite mari boola-le marak diggah nee kee sin inkih tet addal nanno ikkal digaalák- tu siinik kallam madudna iyyen, diggah Yalli nummah isi naqoosâ fan qadlil mekle.

49.Kaadu giráh addal yan mari jahannam dacrissa malaykak sin Rabbi neh kallacay digaalák inki ayró neh xabbacoysam keh iyyen.

50.Jahannam dacrissa Malayka keenik itteh; sin farmoytit baxxaqqa-le astooti luk siinih amaatuk ma- suginnaa? Yeey, neh yemeeteenih itta koros. Toysa nanu siinih makallacnak isin kallacita Yalla keenik itta malayka kaadu korós dooqá finqa akke waytek tu-hinna.

51.Diggah nanu catnah Ni- farmoytittee kee yeemene mara addunyâ mando kee sumaq- mari (malaykaay, ambiyaa kee moominiin kinnuk) soola ayro (qhiyaamah ayrd kinnuk).

52.Woo ayrd daalimiinih ken tû- malkit tu-keenih xiqewaa ayrd kaadu abaaro loonuuh, umá dabqa- lon akeeral.

53.Yalli xiibitak nummah Nabii Muusah tirto neceeh, israa-iil xaylo kitab (tawraat kinnuk) nagarsisne iyye.

54.Tirtooy, kassiisi kas-le marah.

55.Toysa isbir nabiyow koros kot abta adál, diggah Yallih xagni nummak, kaadu isi dambik cabti esseritaay, isi-Rabbi saytunnoysak faylis carraa kee saaku.

56.Diggah Yallih aayootal sinam giddiya mari keenih yemeete sumaq maliinoh ken alilwat kaxxa mariinok sah tanim matan, usun faxaanam ma-gufan (nabuwwannu kinnuk). Toysa Yalla maggansit nabiyow diggah Yalli usuk yaabbi, yabali kinnik.

57.Yalli qaranwaa kee baaxdt abe gind sinaamat abe ginok nabah, kinnih immay woh sinaamak maggo mari ma-yaaxiga.

58.Kaadu inti malii kee yable num ma-missowta, kaadu yeemeneeh meqe taamá abite maraa kee umeyniitiy uma-taamá abte ma- missowta, Sinaamey kassittaanam siinik dagoh.

59.Diggah Qhiyaamah ayro amaatc- le, tet mamut agay waaga mali, kinnih immay sinaamak maggo mari (koros kinnuk) tet mamut ma- nummaysa.

60.Sin Rabbi Yoo kaliaca iyye siinik oggoleyyok. diggaluk Yi-qibaadák kaxxamariinita mari buraay, qunxaané luk jahannam girá cule- lon.

61.Yalla kinni bar siinih abtem kaat sabhalaltoonuh (tastiriicoonuh) kaadu laqó diifu siinih abe rizqhi gurantoh. diggah Yalli sinam amol kaxxa muxxó-li, kinnih immay sinaamak maggo mari Yalli keenih abe niqmatal Kaa ma-faatitan.

62.Toh siinih abtem Yalla, sin Rabbi, ummaanim giné. Qibaadá cakkisita Yalli mayan kaak sah, toysa iimaanak mannal daggawtaanaah Yallak kalihim taqbuden waqdi?

63.Tonnaah Yallih astooti angadduk suge mari iimaanak daggawsimak suge.

64.Yalla kinni baaxó gub (madab) siinih abteeh, qaran amó tabsa siinih abtem. kaadu sin weeloyseeh, weeloolá sin yeymeeqeeh, rizqhik meqem siinih yecee. toh Yallaay sin Rabbi too niqmootá siinih teceem, tohul Yallih kayrii kee muxxó maggoh, Usuk ginó Rabbi.

65.Yalli usuk dudda-le manoy waarta- le, qibaadá cakkisita Yalli mayan kaak sah. toysa kaa kaliaca qibaadá kaah caglisak, fayla-lem Yalla ginô Rabbi kinni.

66.nabiyow Ixxic ; diggah anu waasimeh Yallak kalah taqbudeenim aqbudeemik, yi Rabbik baxxaqqooqi yoh temeete waqdiik wadir, kaadu amrisimeh ginô Rabbih rammitaah qibaadá kaah caglisaamal.

67.Sinaamey Yalla kinni sin abba Aadam burtak gintem, lakal daacoyti tiffak kay samad gine, lakal dabloytak sin gine, lakal iná baguk galaluh (alqih) anuk sin yayyaaqe, lakal maqar-le furrayniino guftaanam keh, lakal idoolá takkeenim keh kaadu Yalli wohuk naharat siinik qidam tanih kaadu muggaqsime waktiy qumri siinik gaba edde kala taafeeniih wohul kaskassoowa mara takkeeni gidah.

68.Yalla kinni taynuwweeh qiddam. caagiidak caagidik teyna mekla waqdii, cagalah tohiimik tik iyyaah, edde luk takkeh.

69. Nabiyow matablannaa korosuk Yallih aayootal sinam (Qhuraan kinnuk) giddiya mara, usun teetil yaamineenimik mannal daggawsimaanaah?

70.Qhuraan kitab kee Ni-farmoytit edde rubnem dirabboyse marii korosuk, toysa ama dirabboysiyyih ellecabo sarrah aaxige-lon.

71.Silsilootat ken gaboobi ken fillittet axawah anuk ibitte keenik edde debran waqdi, Malayka ken edde hirriigissah.

72. Niqna kak caddok taturte leel ken hirriigisan, tohuk lakal giráh addal girá keenit ursan.

73.Tohih lakal ken sahitak Yallat agleh haak aqbaduk sugten Yallitte annih teetiiy keenik iyyan.

74.Yallak kalah aqbaduk sugten Yallitte sin maay catta asaaku? nek qelliteenih ken manabla hinnay inkinnah duma tu-yaqbude marah masuginnino iyyan.Yalli koros tama mara kah makkoysennaah makkoysah.

75.Ama digaalá sin kah geytem baaxô bagul cakki maliinoh abak sugten wallitiyyaa kee batrah Yallih naqoosat abak sugten caddok taturih sabbata.

76.Jahannam giráh afoofik cula tet addal waarak, tokkel manxu umaah kaxxamariino-leelah orbeyná.

77.Toysa nabiyow isbir diggah Yallih xagni nummak, tokkel digaaláy ken kah xagnisnek tu-koo aybullee kee hinnay koo warrayse (raba kinnuk) akkenno ken digaallak naharat, toysa nee fan gacsimc-lon qhiyaamah ayró.

78. Nummah Yalli xiibitak iyyah; nabiyow kok naharat farmoytit rubneh, keenik xaagu koi как maaqnem linooh, keenik xaagu koi как maaqe waynem linoh, kaadu faxe farmoytah makkinna hebeltoh astá baaham Yallih idinih akke waytek, tokkel Yallih amri yamaate waqdi koros digaaláh meklá cakkil tekke farmoytit kee ken dirabboyse marih fanat, tokkel baatilleelá finqitteh.

79.Yalla kinni lac siinih abtem tu-как feertaanaah, tu-как takmeenim keh.

80.Kaadu maggo tuxxiq kaat (lacat) litoonuh, kaadu alilwat liton caagiida edde taafeeniih kaa kee dawaanikit Quuka tassukuqqeenimkeh.

81.Kaadu Yalli isi astooti sin yaybulleehik, tokkel Yallih astootik maa-astáay tangaddeenim?

82.Baaxô bagul magexinnoonuu keenik naharat suge marih ellecabo kah tekke inná yabloonuh? keenik naharat sugte ummatta loowoh (ixxuh) keenik magguk sugteeh, qandee kee maqarah keenik gibduk sugte, kaadu baaxô bagul raatwah (xisoosah) keenik manguk sugte. Tokkel abak sugeenim keenih xiqtem mali Yallih digaalák.

83.Tokkel ken farmoytit baxxaqqooqi- luk keenil temeete waqdi addunyâ qilmik ken garil taniimit yifriceeniih, elle anqasak sugen digaalá keenil obteeh, ken marteh (magaariyteh).

84.Tokkel Ni-digaalá yublen waqdi Yallal neemeneh Usuk inkittuh anuk kaadu qibaadál agleh Kaat haak suggu inneemil koroosinneh iyyen.

85.Ni-digaalá yublen waqdi ken iimaan tu-keenih xiqa iimaan makko, tamah Yallih gitay Yalli fiirisey kay naqoosah addal tature kinni digaalá yablen waqdi ken iimaan tu-keenih anfiqewaam, tokkel koros finqitteh Ni -digaalá keenil obte waqdi.