The Noble Qur'an Encyclopedia

Ṭaa, Sɩɩn,[1] ad woto yaa Alkʋrãanã Aaya-rãmba, la Gaf sẽn vẽnegde.

ɑ yɑɑ kãndgre la sũ-noogr ne sɩd-kõtba

Neb nins sẽn yãnesd ne Pʋʋsgã la b kõt zakã la b maan bãng-n-wãak ne Yaoolem Raarã.

La neb nins sẽn ka kõt Yaoolem Raarã sɩdã, Tõnd faasa b tʋʋmã n kõ-bɑ, tɩ b be be n tuumdẽ.

Bãmbã rãmbã tara naon-yooko, la Yaoolem Raarã, bãmb la bõndbã.

Ad fo reegda Alkʋrãanã n yi Bʋʋd-mitã sẽn yɑɑ Bãngdã nengẽ.

Tẽeg wakat ning a Musa sẽn yeel a zakã rãmba: "ad mam yãnda bugum, tõe tɩ m wa ne kɩbar n kõ-y maa bug-vɩlengɑ tɩ y paam n woode''.

Lɑ a sẽn wa n ta-a wã, b bool-a lɑme, ''bark be ne Soab ning sẽn be bugumẽ la Soab ning sẽn be a kɩrengẽ wã, yɩlgemd be ne Wẽnde sẽn yaa bõn-naandɩ Soaba''.

"Yaa foom a Musa, ad Maam la Wẽnd sẽn yaa wilb Naabã, n yaa Bʋʋd Mitã"

La "lobg f rasaarã". La a sẽn wa n yã-a t'a rãmbd wala waafã, a lebg n na n zoeeme, n ka yals n ges ye. A Musa, ra yaees ye, ad Tẽn-tʋʋmbã ka yaeesd Mam nengẽ ye,

Rẽnda ned ning sẽn wẽge, rẽ loogr poorẽ t'a tedg sõmblem ɑ wẽngrã poorẽ, rẽnd Mam yaa Yaafg Naab n yaa Yolsg Naaba.

Lɑ tʋm f nugã f fuugã loorẽ, t'a na n yiime n yɑɑ pεεlga, lɑ pa bãag ye, yaa tagmas a wae wã a yembr la woto; kẽng a Fɩr-ʿaoon la a nebã nengẽ, bala b yɩɩme n yɑɑ dĩin-yitba.

Wakat ning Tõnd tagmasã sẽn wa b nengẽ, n yaa vẽenese, b yeelame: "ad woto yaa tɩɩm sẽn vẽnege!"

La b maan sõm-zɩɩlem ne-a tɩ bãmb mengã yaool n maan bãng-n-wãag ne wẽgd la zẽk-m-menga, bɩ f ges yaa wãn la sãamdbã baasgã yɩ yã.

Lɑ ɑd Tõnd kõo a Daawʋʋd la a Sʋlaymaan bãngre, tɩ b yiibã yeele: " pẽgr be ne Wẽnd sẽn mɑɑnɑ tõnd tɩ d yɩɩd sɩd-kõtb wʋsg sẽn yaa A yembsã".

T'a Sʋleymaan rɩk a Daawʋʋd faado, n yeele: "yaa yãmb nebã! b wĩniga tõnd liuuli goam la b kõ tõnd bũmb fãa, la ad woto yaa yɩɩdlem sẽn vẽnege".

La b tigmɑ me n kõ a Sʋlaymaane, a sodaasã sẽn yɑɑ zĩn-dãmbã lɑ ninsɑɑlbã la luiili wã, n tong-ba

hal tɩ b kẽn n wa tʋg n ta gũyã kosoogẽ, la gũur sẽn yeele: "yaa yãmb gũyã! kẽ-y rotẽ wã, t'a Sʋlaymaan la a sodãasã ra wa tab yãmb n ka bãng ye"!

La a Sʋlaymaan na n yõgem a noorã n laadẽ gũurã koεεgã yĩnga, la a yeele: "yaa m Soaba! leems maam tɩ m pʋʋs bark ne Fo neemã wã Fo sẽn maan n kõ maamã, la mam roagdb a yiibã, la sẽn na yɩlẽ tɩ m tʋm tʋʋm ning Fo sẽn na yard-ɑ, la F kẽes maam Fo yemb sõmã wã pʋgẽ ne F yolsgã".

Rẽ poorẽ t'a gẽes liuuli wã sʋka n yeele: "yaa bõe tɩ mam pa ne we-no-raoogã? Bɩ a ka be?

M na yõk-a n sɩbg-kεgengɑ maa m koadg-a maa t'a wa ne daliil sẽn yaa vẽenega n kõt-ɑ pɑdengɑ''.

La liuulã sẽn yi bilf bɑlɑ lɑ ɑ sẽn wɑ, n yeel ɑ Sʋlɑymɑɑn: "m paama bãngr fo sẽn pa tare, m waa fo nengẽ ne kɩbar vẽeneg sẽn yi Sabaa:

Mam tɩ mik-b lame tɩ yaa pag la b naaba, lɑ B kõ-a-la bũmbã fãa, a tara naam-goeel sẽn yaa kãsenga.

M mika na-poakã la a nebã tɩ b maamd wĩntoogã suguudu, zẽng sẽn ka Wẽnde, t'a Sʋɩtãan faas b tʋʋmã n gɩdg-b n yi so-tɩrgẽ, tɩ b ka tõe n kãndg ye.

Yaa bõe yĩng tɩ b pa na n maan suguud Naab ning sẽn yiisd bõn-bεεl saasẽ wã la tẽngẽ wã yĩnga, la A leb n mi yãmb sẽn solgdã la y sẽn vẽnegdã?

Soab ka be rẽnda Yẽnda, A yaa Al-ʿars wagellã Soaba۩.

La a Sʋlaymaan yeele: "d na n gesame fo sẽn togsã yaa sɩd bɩ f yagda zĩri.

Kẽng ne mam seb-kãngã n tɩ lob b nengẽ, rẽ poorẽ loog n bas-b n gese b na n leoka wãn-wãnɑ?

La na-poakã yeele: ''yaa yãmb mam nebã! ad b loba sebr sẽn yaa wagell tɩ wa mam nengẽ.

Ad sebrã yii a Sʋlaymaan nengẽ n sɩng : "ne Wẽnd yʋʋre, sẽn yaa Yols-yaleng Naabã, n yaa tũus-n-yols Naabã,

Ra wa-y n zẽk y mens mam zug ye, la wa-y mam nengẽ ne sak-n-tũ".

La na-poakã yeele: "yaa yãmb mam nebã! sagl-y maam m yellã zugu, ad mam pa yɩ n na n kao yell bʋʋdo, rẽndame tɩ y maan kaset ɑ pʋgẽ".

La b yeele: " ad tõnd yaa pãens rãmba la zab-kεgens rãmba, bɩ f ges fo sẽn na n sagl bũmb ning bɑlɑ (tɩ tõnd tõe n mɑɑn-ɑ lɑme)".

La a yeele: "ad nanɑmbsã sã n kẽ tẽngẽ, b sãamd-a lame la b kɩt tɩ tẽngã nin-zɩsdã lebg nin-yaalse, la yaa woto la b maanda.

Lɑ mam na n tʋma kũun n tɩ kõ-ba, rẽ poorẽ m na n kollame n ges yaa bõe la tʋm-tʋʋmbã na n lebg ne?".

La wakat ning tʋm-tʋʋmbã sẽn wa a Sʋlaymaan nengẽ, la a yeele: "yãmb paasda maam arzεka n dɑt tɩ m bɑs-yã?, la ad Wẽnd sẽn kõ maamã sõmblem yɩɩda A sẽn kõ yãmbã, ka woto ye, yãmb kɩdemda ne y kũunã (t'a yaool n ka baa fʋɩ ye)''.

Lebg n kẽng b nengẽ, ad tõnd na n waa b nengẽ ne sodaas b sẽn ka tar tõog ne-ba, la ad tõnd na n yiis-b lɑ beenẽ tɩ b yaa sẽn faag ne paoogre".

La a Sʋlaymaan yeele: "yaa yãmb mam neba, ãnd n na n wa ne a naamã goeelã taoor tɩ b nan ka wa mam nengẽ n sak-n-tũ?"

La zĩn tõtr yeelyã: "mam tõe n waa ne-a, taoor tɩ fo nan ka yik f zĩigẽ wã ye, ad mam tara pãng ne yel-kãngã n yaa bas-m-yam soaba".

La ned ning sẽn tar Gafã bãngrã yeele: "mam na n waa ne-a, taoor tɩ fo nifã ka kams n lebg ye. Rẽnd wakat ning a Sʋlaymaan sẽn wa n yã naamã goeelã t'a rɩg a taoorã, a yeelame: "ad woto yaa mam Soabã neema, t'A tʋll n rat n zarb maam n ges m na n pʋʋsa bark bɩ, bɩ m na n maana sõm-zɩɩlem. Lɑ ned ning sẽn wa n pʋʋs barka, yaa a meng yĩnga, la ned ning sẽn wa n maan sõm-zɩɩlem, ad mam Soabã yaa sek-m-meng-Soab n yaa wagalle".

La a Sʋlaymaan yeele: "tee-y me a naamã goeelã tɩ d gese a na n bãng-a lame bɩ a ka na n bãnge".

La na-poakã sẽn wa n wa wã, la b yeel-a: "yaa woto la fo naamã goeele?" la a yeele: "ad yaa wala yẽnda". –[la a Sʋlaymaan yeele]: b reng n kõo tõnd bãngr ne Wẽnd tõogã tɑoor tɩ pagã pɑ miẽ ye, la tõnd rag n yaa sak-n-tũ-rãmba.

Tɩ bũmb ning na-poakã sẽn ra yɩ n tũudẽ wã gɩdg-a lame (t'a ka tõe n yɩ sɩd-kõat ye), bala a rag n yaa sõm-zɩta.

La b yeel-a: "kẽ gãsgã". La a sẽn wa n yã-a wã, a sãmbame tɩ yaa koom sẽn zulmi t'a kool n bɑs a kars a yiibã yɩnga, la a [Sʋlaymaan] yeele: ad yaa gãsg sẽn maan ne nin-gets, la na-poakã yeele: "ad mam rag n wẽga m menga, la moasã m maga a Sʋlaymaan n na n sak n tũ Wẽnd sẽn yaa bõn-naands Soabã.

Lɑ ɑd Tõnd tʋmsame tɩ kẽng a Ṯamuud rãmb nengẽ, b saam-biig a Ṣaalɩh [t'a yeel-ba] "tũ-y Wẽnde". La b welga taab zãma a yiibu n maan tak-n-taare.

A yeele: "yaa yãmb mam nebã! yaa bõe yĩng tɩ yãmb yãgd ne yel-wẽnde, n yaool n ka yãgd ne yel-sõmde? Y ka na n kos Wẽnd yaafa tɩ raar ninga b na yols-yã?

La b yeele: "Ad yaa foom la neb nins sẽn lagem foomã zu-beedã n be ne tõndo". La a [Ṣaalɩh] yaale: "ad yãmb zu-beedã bee Wẽnd nengẽ, yãmb pʋs n yaa neb b sẽn zɑrbd-b ne kõon-dãmbɑ n nɑ n gese''.

La rag n bee tẽngẽ wã, raop a wae sulli, n sãamd tẽngã pʋga, la b pa manegd ye.

B yeelame: "d wẽen ne Wẽnd tɩ tõnd na n kʋ-a lame ne a zakã rãmba yʋng wɑkɑto, la d yeel a nedã: "tõnd pa tar kaset ne yẽ la a zakã rãmb kʋʋbã ye, la tõnd yaa sɩd-rãmba".

La b rabs b rabrã tɩ Tõnd na n lebs b rabrã tɩ b ka miẽ ye.

Bɩ f ges b rabrã baasg yɩɩ wãnã? Tõnd halk-b lame la b nebã fãa gilli.

Ad woto yaa b rotã lebgɑ rɑboodo n yɑɑ vɩɩdo b sẽn wẽg b mensã yĩnga, ad tɑgmɑs bee woto pʋgẽ ne neb sẽn tagsd n getẽ wã.

La Tõnd na n tɩlg neb nins sẽn kõ sɩdã la b yɩ n zoet Wẽndã.

La [tẽeg] a Lʋʋṭ yelle, a sẽn wa n yeel a nebã, rẽ yĩnga yãmb wata ne yel-beedo, tɩ yãmb mensã ne tɑɑbɑ?

Ad yãmb wata rap nengẽ ne yɑmleoogo lɑ wʋm-noog (baoobo) zẽng sẽn pa pagba, ad yãmb yaa zɩtb zãma.

A nebã leokr pa yɩ, rẽnda b sẽn yeele: "yiis-y a Lʋʋṭ zakã rãmb y tẽngã pʋgẽ, ad b yaa neb sẽn yɑɑ yɩlg-m-meng rãmb n yi rẽgdo.

Tɩ Tõnd na n tɩlg-a la a zakã rãmba, rẽnda a pagã. Ad Tõnd bʋʋm t'a na n pɑɑ hɑlkdbã pʋgẽ.

La Tõnd niis b zug kug sɑɑgɑ, rẽnd bugs-n-kong rãmb saag yɩ wẽnga.

Yeele : "pẽgr be ne Wẽnde, la tɩlgr lɑ bɑs-m-yɑm be ne A yembs nins A sẽn tũusã (Nɑbiyɑɑmã sɑhɑɑbsã), rẽ yĩnga yaa Wẽnd n yɩɩd sõmblem bɩ yaa bũmb ning bãmb sẽn maan lagem-n-taarã?

Bɩ yaa Naab Ning sẽn naan saasã la tẽngã la A sik saasẽ wã sa-koom t'a kɩt tɩ pʋt bul n tob tɩ be neere, yãmb ra pa tõe n buls a tɩɩsã dɛ. Rẽ yĩnga soab zẽng n be ne Wẽnde? Pa woto ye, ad bãmb yaa neb sẽn golemd n baood lagem-n-taas n mɑkd ne Wẽnde.

Bɩ yaa Naab ning sẽn maan-a tẽngã tɩ yaa tablg zĩigã la A maan ko-sood a pʋgẽ, la A ning tãms a zugu, la A maan mog a yiibã ne taab sʋk gɩdre. Rẽ yĩnga soab zẽng n be n lɑgem Wẽnde? Ka woto ye, ad b wʋsg fãa pa mi ye.

Bɩ yɑɑ sẽn reegd-ɑ keelem soab kosgã t'a sã n bool-A la A zẽkd wẽngã, lɑ A maan yãmb tɩ y yɑɑ ledsdb n ledsd taab tẽn-gãngã zugu. Rẽ yĩnga soab zẽng n be ne Wẽnde? Ad pɑood yãmb sẽn tẽegd n tɑgsdẽ.

Bɩ yaa sẽn peegd-ɑ yãmb wen-vɩʋʋgã ligsẽ la mogrã ligsẽ wã, la A tʋmsd sebgã tɩ yaa sũ-noogr n lʋɩɩsd A yolsgã tɑoore (sa-koomã). Rẽ yĩnga soab zẽng n be n lɑgm Wẽnde? Wẽnd naamã zẽkame n yi bũmb ning bãmb sẽn maand lagem-n-taarã.

Bɩ yɑɑ sẽn yẽbgd-ɑ naanegã, rẽ poorẽ t'A lebg n vʋʋg-ɑ, la A rɩlgd yãmb ne rɩtl sẽn yi saasẽ wã la tẽngẽ wã. Rẽ yĩnga soab zẽng n be ne Wẽnde? Yeele: "wa-y ne y daliilã tɩ y sã n yɩɩme n yaa sɩd-rãmba''.

Yeele: "bõn-naands nins sẽn be saasẽ wã la tẽngẽ wã pa mi sẽn lill ye, rẽnda Wẽnd A ye; ad b ka mi wakat ning b sẽn na n wa yik-b me ye.

Ka woto ye, bɩ b bãngrã pʋgɑ tɑɑbɑ sẽn kẽed yaoolem raarã yεlẽ tɩ b tɑr bãng-n-wãɑkɑ ne-ɑ? Pɑ boto ye, b pʋs n bee sik lɑ yirbg pʋgẽ; ɑee, bãmb pʋs n bee zondlem pʋgẽ sẽn kẽed ne yel-kãnga.

Lɑ neb nins sẽn kɩflã yeelame: " Rẽ yĩnga tõnd la d saam-rãmbã sã n ki n lebg tom, b na n leb n yiisa tõnd vɩɩse?

Ad b pʋlem-d-lɑ wãnde tõnd ne d saam-dãmbã sẽn reng taoore, woto pa yɩ rẽndame tɩ yɑɑ rãeenem rãmbã zĩrimbeedo.

Yeele: "kẽn-y tẽn-gãngã zugu n tɑgs n ges nin-wẽnsã baasg yɩɩ wãn-wãnɑ?"

Ra wa sãam f sũur b tõdgrã poorẽ ye, la ra wa weoog f yãoogã ne bũmb ning b sẽn rabsdã ye.

La b yetɑme: "yaa rabʋr la pʋlen-kãngã nɑ n yɩ, tɩ yãmb sã n yɑɑ sɩda-rãmbɑ?"

Yeele: "tõe tɩ pẽnegɑ yãmb y sẽn yãgd ne wã sãndɑ sẽn yɑɑ sɩbgrã''.

Lɑ ɑd fo Soabã yaa yɩɩdlem kõtɑ ne nebã, la ad b wʋsgã fãa ka pʋʋsd bark ye.

La ad fo Soabã mii bũmb ning b sẽn solgd b sũyẽ wã la bũmb ning b sẽn vẽnegdã.

La bũmb ka be n lill ne nebã saasẽ wã la tẽngẽ wã, rẽndame t'a gʋlsɑme tɩ be Gɑf sẽn yaa vẽeneg pʋgẽ.

Ad Alkʋrãan-kãngã togsda ɭsrayεl koambã yelle, bũmb nins bãmb sẽn wʋsgd ne yõs-taab a zugã fãɑ n vẽnegd b kedgrã.

La ad a yaa kãndgr la yolsg n kõ sɩd-kõtbã.

Ad fo Soabã, A na n bʋʋ b sʋka, la Yẽnda la wilb Naab n yaa minim Naaba.

Bɩ f bobl f meng ne Wẽnde, ɑd fo bee sɩd sẽn yaa vẽeneg zugu

Fo ka tõe n wʋms kũ-rãmb ye, (sũy sẽn ki rãmbã b kɩfɩlmã yĩngɑ); fo le ka tõe n wʋms wʋng ne f boaala, tɩ b sã n gũd b zãn-kuds n bɑlld n bɑsd foom ye.

Lɑ ɑd fo ka tõe n kãndg zoees n yi b menengã pʋg ye, fo sẽn tõe n wʋms yaa neb nins sẽn kõt sɩd ne Tõnd Aaya-rãmbã tɩ b yaa sak-n-tũ-rãmbã.

La sɩbgrã sã n na n wa sik b zug n sɑ, Tõnd yiisda rũng tẽngã zugu( yɑɑ dũni yikrã tɑgmɑs-rãmbã yembre), t'a gom ne-b b sẽn wʋmde: "tɩ ɑd nebã rag n dɑ yɩɩme n pa kõt sɩd ne Tõnd tagmas-rãmbɑ ye''.

Lɑ tẽeg raar ning Tõnd sẽn na n wa tigim zãma fãa sulli, sẽn yɑɑ neb nins sẽn yɑgsd tõnd Aɑyɑ-rãmbã tɩ bãmb yɑɑ sẽn tigim tɑɑb tɩ b kãɑgd-bɑ.

Hal tɩ b sã n wa tɩ ta, [Wẽnd] yetdame: "rẽ yĩnga yãmb sak n yagsa Mam Aaya-rãmbã, tɩ yãmb minmã yaool n ka gũbg ne-ba? Bɩ yaa bõe la yãmb rag n maanda?"

Tɩ Wẽnd sɩbgrã lʋɩ b zugu, b sẽn wẽg b mensã yĩngã, tɩ b pa tar koεεg n na n yeel ye.

Rẽ yĩnga b pa yã tɩ Wẽnd naana yʋngã tɩ b vʋʋs a pʋgẽ la wĩntoogã tɩ yaa vẽenega, ad bee woto pʋga tagmas ne neb sẽn kõt sɩda.

La raar ning b sẽn na n fʋʋs baorgẽ wã, tɩ bũmb ning sẽn be saasẽ wã la sẽn be tẽngẽ wã na n yaeese. Rẽnda neb nins Wẽnd sẽn tʋlle, b fãa na n waa A nengẽ ne sik-m-menga.

Tɩ fo yã tãemsã tɩ yaa wala b kʋɩ n yãsame, tɩ b yaool zoet wala sawato, yaa Wẽnd naanego A sẽn maneg bũmbã fãa naanegã, ad A yaa Minim Tẽng-n-biig ne b sẽn maand bũmb ningã.

Ned ning sẽn wa-a ne yel-sõmde, a tara yel-sõmd sẽn yɩɩd rẽnda, la ra-kãng raare b paamda bas-m-yam n yi raarã wẽnga.

La neb nins sẽn wa-b ne tʋʋm wẽnde, b na n fũgna b nemsã bugmẽ wã. Rẽ yĩnga b na n rola bãmb bõn-zẽng tɩ pa b sẽn da yɩ n tʋmdẽ wã la?"

Ad b sagla maam tɩ m tũ tẽn-kãngã Soabã, Naab ning sẽn maan-a t'a yaa laohorem tẽngã, n yaa Naab ning sẽn so bũmb fãa wã. La b sagla maam tɩ m yɩ sak-n-tũ soaba.

(la b sagla maam) tɩ m karem Alkʋrãanã, la ned ning sẽn kãndg-a, a kãndgr bee ne a menga, la ned ning sẽn menem-a bɩ f yeele: "ad mam yaa bugsd bala".

La yeele: "pẽgr be ne Wẽnde'', A na n wĩniga yãmb A yel-soalmã, tɩ y bãng-ba, la fo Soabã ka na n maan yam yaal-yaal ne b sẽn tʋmdã ye ( A ka na bas bũmb ning b sẽn tʋmdã n ka rol-b ye).